“De oplossingen voor ons overvolle stroomnetwerk.”

Het stroomnetwerk in Nederland kan de groeiende vraag en aanbod van elektriciteit niet meer aan. Dit leidt tot problemen voor bedrijven, consumenten en de energietransitie. Vorige maand stelde brancheorganisatie Energie-Nederland al dat er snel gewerkt moet worden aan een plan om dit probleem op te lossen. Maar wat zijn de mogelijke oplossingen voor dit knelpunt? In dit blog bespreken we een aantal opties voor dit steeds groter wordende probleem.

Zonne-energie en batterijen
Een van de oorzaken van het overvolle stroomnetwerk is de toename van zonne-energie. Steeds meer mensen en bedrijven wekken zelf groene stroom op met zonnepanelen. Dit is goed voor het klimaat, maar zorgt ook voor pieken en dalen in de stroomproductie. Als de zon schijnt, leveren de zonnepanelen veel stroom terug aan het net. Als het bewolkt is, moeten ze juist stroom afnemen.

Een mogelijke oplossing is om overtollige zonne-energie op te slaan in batterijen. Zo kunnen de eigenaren van zonnepanelen hun eigen stroom gebruiken wanneer ze die nodig hebben, en hoeven ze minder afhankelijk te zijn van het net. Bovendien kunnen ze geld verdienen door hun opgeslagen stroom te verkopen als de prijs hoog is.

Batterijen zijn echter nog duur en hebben een beperkte capaciteit. Daarom wordt er ook gekeken naar andere manieren om zonne-energie op te slaan, zoals waterstof of warmte.

Het is mogelijk om elektriciteit om te zetten in waterstof. Het probleem is dat dit proces veel energie kost en niet erg effectief is. Ongeveer 75% van de elektriciteit gaat verloren in de conversie. Er is dus nog veel innovatie nodig om van waterstof een goede oplossing te maken.

Terugleveren en salderen
Een andere manier om het overvolle stroomnetwerk te ontlasten, is om het terugleveren van stroom te reguleren. Nu is het zo dat iedereen die zonne-energie produceert, deze mag terugleveren aan het net tegen dezelfde prijs als waarvoor ze stroom afnemen. Dit heet salderen. Dit stimuleert mensen om zonnepanelen te installeren, maar zorgt ook voor een onevenwichtige belasting van het net.

De overheid wil daarom de salderingsregeling afbouwen vanaf 2025. Dit betekent dat mensen die zonne-energie terugleveren, steeds minder vergoed krijgen voor hun stroom. Zo wil de overheid mensen aansporen om hun eigen stroom zo veel mogelijk zelf te gebruiken of op te slaan, in plaats van terug te leveren aan het net.

Een alternatief voor salderen is om flexibele uurtarieven in te voeren voor stroom. Zo kunnen mensen die zonne-energie produceren, hun stroom verkopen als de prijs hoog is, bijvoorbeeld op piekmomenten. En mensen die stroom afnemen, kunnen juist profiteren van lage prijzen op dalmomenten. Zo wordt het stroomverbruik beter gespreid over de dag en wordt het net minder belast.

Stroomnet verbeteren en uitbreiden
De meest voor de hand liggende oplossing voor het overvolle stroomnetwerk is om het net zelf te verbeteren en uit te breiden. Door bijvoorbeeld dikkere kabels te gebruiken, meer hoogspanningslijnen aan te leggen of slimme technologieën toe te passen, kan het net meer stroom vervoeren en beter inspelen op de fluctuaties in vraag en aanbod.

Dit is echter een kostbare en tijdrovende klus. Het vergt veel investeringen en er dienen behoorlijk wat vergunningen te worden verleend. Bovendien is het moeilijk om in te schatten hoeveel capaciteit er nodig is in de toekomst. Hoeveel mensen willen dan thuis hun auto opladen en is iedereen dan overgeschakeld op een warmtepomp?

Reserve capaciteit benutten
Het elektriciteitsnet heeft een zogenoemde ‘vluchtstrook’. Deze wordt alleen ingeschakeld als er een storing optreedt. Dat komt een paar keer per jaar voor. 

Er zijn nu ideeën om deze vluchtstrook te gebruiken als ‘spitsstrook’ op momenten dat er meer stroom nodig is dan normaal. Het nadeel van deze oplossing is dat de stroom kan uitvallen als er een probleem is. De vluchtstrook is dan al bezet.

Samenwerken met omringende landen
Een andere manier om de balans tussen vraag en aanbod van elektriciteit te bewaren, is door samen te werken met onze Europese buren. Nederland maakt deel uit van een groter elektriciteitsnetwerk dat verschillende landen met elkaar verbindt. Zo kunnen we profiteren van de waterkrachtcentrales in Noorwegen als we meer stroom nodig hebben dan we zelf opwekken. En als we een overschot hebben aan zonne- en windenergie, kunnen we die verkopen aan landen die op dat moment een hogere stroomvraag hebben.

Over de auteur
Paul Teutscher is zoon van een aannemer en mede-oprichter van Van Blauw. Hij heeft ruim 15 jaar ervaring in de financiële dienstverlening. Paul's motto is: “Laat de wereld een beetje beter achter dan dat je het aantrof.” Van Blauw helpt woningeigenaren bij het verduurzamen van hun woning.